Aanhoudende stress veroorzaakt vaak meer fysieke pijn

Stress is in eerste instantie een waarschuwingssysteem, een overlevingsmechanisme dat gaat werken als je hersenen een dreiging bespeuren. De keuze is dan: vechten, vluchten of bevriezen. Als dit systeem wordt gealarmeerd door een gedachte of emotie, schiet de cortisol- en adrenalinespiegel (beide hormonen) in het lichaam omhoog. Je lichaam wordt zo klaargemaakt om te vechten of te vluchten. Het hart gaat sneller kloppen, je ademhaling wordt oppervlakkiger, je gaat meer transpireren, je bloeddruk stijgt en je spieren spannen zich aan. In ruil voor die alertheid worden andere functies, zoals je immuunsysteem, op een laag pitje gezet.

Dit overlevingsmechanisme is aangelegd in onze hersenen toen we nog dagelijks alert moesten zijn voor bijvoorbeeld wilde dieren. Vechten, vluchten en onzichtbaar worden (‘bevriezen’) waren toen letterlijk van levensbelang. Loslopende wilde dieren zijn er al lang niet meer in Nederland, maar onze hersenen reageren nog steeds hetzelfde op het signaal ‘gevaar!!!’.

Zolang dat signaal tijdelijk is, is er niks aan de hand. Het lichaam heeft namelijk ook een compenserende ontspanningsrespons, die optreedt zodra het gevaar geweken is. Dan verminderen de stresshormonen en komen er gezondheid bevorderende ontspanningshormonen vrij, zoals dopamine en endorfine. Het lichaam keert terug naar rust, zodat het kan herstellen van de opgelopen schade. Maar als de angst, opgekropte emoties en de negatieve gevoelens langer duren (vaak onbewust), krijgt je lichaam geen tijd meer voor herstel. Want zo lang het signaal van ‘gevaar!!!’ aanhoudt, blijf je de hormonen cortisol en adrenaline aanmaken. Deze hormonen onderdrukken de werking van je afweersysteem, waardoor je vatbaarder wordt voor infecties en andere ziektes. De aanhoudende stress veroorzaakt spierspanningen en die verergeren op hun beurt de chronische pijn waar je al last van hebt. Dit stressproces kan ook onbewust zijn.

Hoewel het lastig lijkt om grip te krijgen op je overlevingsmechanisme, is het wel degelijk mogelijk om dit systeem zelf te sturen. Er zijn tal van manieren om de stressrespons uit te zetten. Denk hierbij aan meditatie, creatieve expressie, uiten van emoties, seksuele ontlading, samenzijn met mensen van wie je houdt, werk doen waar je voldoening uit haalt, lachen, met je huisdier spelen, een dutje doen, yoga, gemasseerd worden, lezen, zingen, een instrument bespelen, tuinieren, koken, een eindje wandelen, een warm bad nemen en van de natuur genieten. Hiermee geef je je lichaam de kans terug te keren naar een toestand van rust. Dat is nodig om het zelfherstellend vermogen van het lichaam ruimte te geven.

Als je kunt ontspannen, zul je minder stress ondervinden en daardoor ook minder last hebben van verhoogde spierspanning en chronische pijnklachten.

Word je bewust van je gedachten!